Karma en reïncarnatie - Wat is het verband?
"Karma" en reïncarnatie zijn een eeneiige tweeling.
Alle godsdiensten geloven wel in de een of andere vorm van karma, een morele vorm van oorzaak en gevolg, of beloning en vergelding, voor goede en slechte daden. Maar hoe werkt dat en wat steekt erachter?
Karma betekent handeling of daad en is afkomstig uit het Sanskriet, de oude Indo-Europese taal van de Hindoeïstische teksten en de bron van een grote hoeveelheid Boeddhistische terminologie. In Azië, waar Hindoeïstische en Boeddhistische praktijken dit concept over een periode van 2000 jaar hebben verfijnd, wordt karma gezien als een onpersoonlijke kracht. Stel je maar een soort morele zwaartekracht voor. Soms lijkt het alsof we deze kracht een tijdje kunnen ontwijken, bijvoorbeeld wanneer we in een vliegtuig zitten, maar zelfs dan trekt hij ons steeds weer terug naar de aarde. Het verlaten van de aarde leidt er alleen maar toe dat andere hemellichamen krachtiger op ons inwerken. Je kunt gewoon niet aan zwaartekracht ontsnappen. Zo is er ook geen manier om aan de Hindoeïstische en Boeddhistische karma te ontsnappen.
Karma kan vertroosting bieden, vooral onder de armen, omdat een kosmische gerechtigheid garant staat voor de bestraffing van hun onderdrukkers. Maar in de praktijk is het idee van karma vaak destructief gebleken voor individuen, samenlevingen en zelfs nationale economieën. Waarom? Omdat de oordelen geheim blijven. We zien alleen de resultaten. Het Westen ziet karma als iets wat het leven binnenstapt en goed met goed beloont en kwaad met kwaad bestraft. Of zoals Maria in de film "The Sound of Music" zegt: "Niets komt uit niets. Niets zou dat ooit kunnen. Dus ergens in mijn jeugd of kindertijd moet ik iets goed hebben gedaan.”
Maar in het Oosten, waar het woord geboren is en mensen al millennia in dit idee geloven, oordeelt karma tussen de reïncarnaties in. Het verbergt haar oordeel in de wending van de cycli, ergens tussen het ene leven en het volgende. Het gezin van een mens en zijn status, geslacht, gezondheid, intelligentie, sociale kringen en nationaliteit - zijn status en verwachtingen in het leven - zijn volgens dit geloof allemaal al vóór de geboorte door karma vastgesteld. Het enige wat we zien is het resultaat en zelfs het belang daarvan is obscuur.
Onder karma kunnen we ervan verzekerd zijn dat "ik ben wie ik ben vanwege de dingen die ik gedaan heb". Maar wat deed je dan in je vorige leven? Niemand kan dat weten, afgezien van enige dromerige veronderstellingen. Was het goed? Matig? Slecht? Hoe slecht dan? Niemand weet het. Hoe kun je het dan corrigeren? Dat kun je niet. Je kunt alleen je noodlot aanvaarden...
Karma en reïncarnatie - De tweelingdans
De meeste mensen in Zuid-Azië geloven dat een hoge kaste een teken is van goed karma. Een lage kaste is dus net zozeer een teken van slecht karma. Het idee is eenvoudig. De implicaties zijn enorm.
Het geloof in reïncarnatie leidt tot een grotere verwaandheid onder de mensen in hogere standen, maar tot passiviteit en gevoelens van ontoereikendheid en woede onder de lagere klassen. Het leidt vaak tot verwaarlozing en zelfs tot misbruik van de minder begunstigden. Het slechte karma van mensen laat hen geboren worden in de ellende van een lage status. Pogingen om hun lot te verbeteren worden daarom gezien als een schending van een basisprincipe van het universum.
Reïncarnatie dient dus als de hoeksteen van sociale starheid en immobiliteit, en staat lijnrecht tegenover de fundamentele principes waarop de Westerse democratieën zijn gebouwd: "Wij geloven dat deze waarheden vanzelfsprekend zijn, dat alle mensen gelijkwaardig zijn geschapen en van hun Schepper zekere onvervreemdbare rechten hebben ontvangen, en dat enkele van deze rechten leven, vrijheid en het nastreven van geluk zijn” (de tweede zin van de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring).
Het geloof in reïncarnatie en haar tweelingzus karma belemmert de groei van menselijk potentieel. Het schaadt individuen, samenlevingen en hele volken. Van het relatief kleine aantal Westerlingen dat naar Zuid-Azië verhuist, zijn velen vertegenwoordigers van rijke organisaties en welvarende landen. Anderen zoeken naar zin en betekenis in Oosterse godsdiensten. Om te leren wat ze zouden moeten leren, hoeft deze tweede groep maar te kijken naar de ongelijkheid in de samenleving om hen heen. Grote aantallen Zuid-Aziaten die naar het Westen verhuizen doen dat met vreugde, op zoek naar een beter leven. Voor deze mogelijkheid kunnen zij het Joods-christelijke erfgoed bedanken, want dit erfgoed komt tot uitdrukking in het idee dat alle mensen in Gods ogen gelijkwaardig zijn geschapen.
(Natuurlijk bouwt het Westen, net als de rest van de wereld, zijn eigen kastencultuur. Vaak is dat financieel. Maar monetaire kasten zijn berucht om hun veranderlijkheid en onderliggende levensbeschouwingen worden terecht afgekeurd.)
Bovendien beslaan reïncarnatie en karma de gehele biologische wereld, zodat er geen inherent onderscheid bestaat tussen mensen en dieren (of zelfs planten).
Stel je eens voor dat je in een lage kaste in een Zuid-Aziatisch gezin werd geboren. Je bent dan een van de tientallen miljoenen die door het noodlot en de samenleving aan banden zijn gelegd. Je zou je kunnen afvragen waarom, en natuurlijk zou je geloven dat dit veroorzaakt werd door wandaden in je vorige leven, ongeacht of die daden ronduit boosaardig waren of gewoon "ongodsdienstig". Je zou dan zelfs de mogelijkheid moeten overwegen dat je feitelijk een vooruitgang hebt geboekt vanaf een lager niveau. In je vorige leven was je namelijk misschien een kikker, een koe of een hond en dan zou jij je karma voor deze promotie moeten bedanken. Als dat zo is, dan is dat een reden om je "dharma" (Sanskriet voor "plicht") te vervullen zodat je de volgende keer weer omhoog zult klimmen.
Hoe jouw vorige bestaan er ook uitzag, een gemeenschap die op karma is gebaseerd wil dat jij tevreden bent. Cynisme roept wellicht: "De machtigen hebben jouw onderdanige diensten nodig!" Maar wanneer je beladen bent met de last en de bitterheid van je leven, dan stel je misschien terecht de vraag of de meeste dieren niet beter af zijn. Karma geeft geen bevredigend antwoord op de vraag of een onwetende, vliegen-etende kikker misschien wel gelukkiger is dan een mens, die zijn hele leven lang het vliegen-producerende afval van de Zuid-Aziatische straten veegt.
Karma en reïncarnatie - Welk pad bega jij?
Als je in karma en reïncarnatie gelooft, dan weet je eigenlijk nooit goed wat te denken. Als jij je in een hoge kaste bevindt, dan zul je door trots verleid worden. Maar het is heel goed mogelijk dat je vanaf een hogere positie naar beneden bent gegleden. Misschien was je wel een onrechtvaardige koning of een hebzuchtige Brahmin priester. Als dat zo is, dan zou je zachtmoedig moeten zijn en barmhartig moeten zijn voor de armen in plaats van hen te bespotten. Anders krijg je in je volgende leven misschien nog een lagere positie, misschien zelfs wel lager dan de mensen die zich nu nog onder jou bevinden.
Het traject, en niet de positie, is waar het om gaat. Maar hoe weet je hoe jouw traject er uitziet als karma jou hiervan niet op de hoogte stelt? Iemand die door een rechtbank wordt veroordeeld weet tenminste wat hij fout heeft gedaan en waarom hij wordt gestraft.
Terug naar de kikker. Wat maakt een kikker goed? Een kikker die veel vliegen eet en zo zorgt voor een afname van menselijke ziekten en lijden? Of is het verkeerd om vliegen te eten? Vliegen zijn tenslotte ook levende wezens. Of denk eens aan een slak. Hoe beweegt een slak zich omhoog op de ladder van het bestaan? Gaat dat vanzelf? Een slak kan toch niet boosaardig zijn, of wel? En hoe zit het met een wolf die levende wezens doodt om haar jongen te voeden? Is dat een goede of een slechte wolf? Een karma-bewuste wolf zou in het wild verhongeren. Is dat dan hoe zij zich naar een betere positie werken? Of mogen zij namens alle wolven naar de Boeddhistische moraliteit snauwen?
Hoe zit het met de positie van de vrouw? Niet zo goed. Een vrouw staat in elke Hindoeïstische kaste altijd lager dan de mannen in haar familie. Het Boeddhisme, dat het Hindoeïstische kastensysteem formeel afwijst, heeft zijn eigen kastensysteem ontwikkeld. Mannen staan boven vrouwen. Monniken staan boven leken en zelfs boven nonnen. Welk kwaad hebben nonnen aangericht dat zij naar hun huidige toestand zijn gezonken? Er is niemand die het weet. Of hebben zij zich feitelijk omhoog gewerkt van een lagere mannelijke vorm?
Nogmaals, je zal het nooit weten.
Westerse Boeddhisten beweren vaak dat reïncarnatie mensen de tijd geeft om zich te verbeteren door de juiste dingen te doen. Maar het omgekeerde is ook waar. Meerdere reïncarnaties hebben moordzuchtige heersers niet verbeterd. Ook al is hen de macht van goed karma verleend, toch hebben zij dit voor kwaad aangewend. Slechte leiders, groot en klein, doen dit voortdurend. Is onze moderne moraliteit werkelijk een verbetering ten opzichte van het verleden? Hoe zijn vreselijke criminelen verbeterd ten opzichte van hun vorige levens? Welke vertroostende woorden kunnen wij hun slachtoffers bieden?
En hoe zit het met de menselijke wil? Stel eens dat iemand zich niet meer goed wil gedragen. Hoe komt het dat de mensen die schijnbaar door karma bevoorrecht zijn zo vaak al hun eerdere promoties ongedaan maken door bandeloosheid en misdaden? Wat zet hen ertoe aan om hun zwaar verdiende status zo te verkwanselen?
Reïncarnatie en karma scheppen zo veel problemen. Volgens de Hindoeïstische en Boeddhistische leer is karma misschien wel de meest primaire basiskracht van alle krachten, die zelfs vooraf is gegaan aan de goden... tenminste voor mensen die in goden geloven. Ook al is karma een kracht, het is toch veel meer. Zwaartekracht herinnert zich niets; karma wel. Karma is beter dan de beste supercomputer, want karma ziet en beoordeelt, en karma houdt alle acties en reacties bij van alle levensvormen uit de hele geschiedenis. Dit aantal zal het aantal deeltjes in het universum ruim overtreffen. Maar karma houdt niet alleen talloze logboeken bij. Karma deelt ook gerechtigheid uit en geeft haar gevangenen over aan de cipiers van de reïncarnatie.
Karma kruipt zelfs in ons hoofd. Het weet wanneer wij oprecht goed zijn en wanneer wij slechts hypocriet handelen. Het beoordeelt bedoelingen. Wanneer iemand de armen veracht, maar toch geld geeft om hiervoor geprezen te worden, dan staat dat verre van echte liefde en zorg. Maar de karma-computer houdt dit alles in de gaten en beoordeelt de motieven.
Wanneer het concept van karma volledig erkend wordt, torent het boven ons uit als een almachtige, maar eenzijdige God. Het is ironisch dat veel Westerlingen zo dol zijn op de Oosterse gedachte als een alternatief voor God. Zij houden niet van de Goddelijke inbreuk in hun levens. Wat ze dus krijgen is een karma-god die alleen maar voor rechtvaardigheid; een god die geen ruimte heeft voor mededogen, geen vermogen om lief te hebben, geen tijd voor zachtmoedigheid en geen plaats voor intimiteit. Karma is de universele versie van "oog om oog, tand om tand".
Copyright © 2002-2021 AllAboutReligion.org, Alle rechten voorbehouden